Renowacja figury Św. Jana Nepomucena w Strzeleczkach
W dniu 18 kwietnia ruszyły pierwsze prace konserwatorskie przy barokowej figurze Św. Jana Nepomucena przy ul. Opolskiej w Strzeleczkach. Podczas robót renowacyjnych, zaplanowanych do końca lipca zostanie przywrócony dawny blask wpisanej do rejestru zabytków, powstałej w 2 połowie XVIII wieku, barokowej figurze.
Stan zachowania i opis prac:
Czynniki niszczące kamienną figurę wraz z postumentem można podzielić na kilka grup: korozję fizyko-chemiczną, narażenia biotyczne, uszkodzenia mechaniczne oraz późniejsze przekształcenia plastyczne.
Stan zachowania na podstawie oględzin obiektu, wykazuje znaczną deteriorację struktury powierzchniowej kamienia, pogłębioną przez ubytki i miejscowe pęknięcia form rzeźbiarsko-architektonicznych (fałdy peleryny, komży i sutanny, odłamane i wykruszone elementy profilowanych gzymsów i wolut na cokole). Ponadto postać Świętego posiada wtórnie rekonstruowaną głowę - wykonaną z odlewu zaprawy cementowej. Wtórną zaprawę użyto również do uzupełnienia ramion krzyża i spoin łączących elementy kamienne cokołu. Dodatkowo wykonano także opaskę betonowa otaczającą podstawę w przyziemiu. Widoczne jest „rozszczelnienie” poszczególnych elementów postumentu, gdzie na granicy ich styku powstały szczeliny z popękanymi wtórnymi spoinami cementowymi.
Wszystkie w/w. przyczyny skutkowały znacznym uszczupleniem subtelnych kształtów i rysów cyzelowanych detali rzeźbiarskich, tj: postaci Chrystusa na krzyżu, dłoni Jana Nepomucena, faktury powierzchni peleryny, delikatnych reliefów koronki komży i detali sutanny, inskrypcji na przedniej tablicy cokołu (która została prawie całkowicie unieczytelniona), krawędzi płaskorzeźbionych kształtów gzymsów i wolut (zniekształcenia i zaokrąglenia).
Ogrodzenie wokół figury zostało przemalowywane powłokami olejnymi, z widocznymi obecnie łuszczącymi się farbami, pod którymi nastąpiły procesy korozji metalu.
Prace na obiekcie poprzedzone zostaną badaniami konserwatorskimi w celu ustalenia technologii obiektu oraz w bliższym określeniu kondycji techniczno – estetycznej, co uzasadni wybór metod i środków właściwie dostosowanych do aktualnego stanu zachowania kamiennej figury św. Jana Nepomucena.
Zadaniem prac konserwatorskich przy zabytku będzie przede-wszystkim przywrócenie strukturze kamienia prawidłowego stanu technicznego, dla ochrony jego materialnych i artystycznych wartości. Zabieg konsolidacji kamienia preparatami krzemoorganicznymi będzie miał na celu zachowanie substancji zabytkowej w najwyższym stopniu. Jednocześnie bardzo ważne będzie wyeliminowanie przyczyn zniszczeń, a także profilaktyczne zabezpieczenie historycznych i wtórnie użytych materiałów przed dalszą destrukcją, poprzez zastosowanie bariery hamującej swobodne wnikanie wody opadowej.
Nie mniej ważna będzie konserwacja techniczno - estetyczna mająca na celu uzupełnienie większych ubytków oraz retusze stylistyczno-formalne najbardziej zniszczonych elementów i detali rzeźbiarsko-architektonicznych mających istotne znaczenie w prawidłowym wyeksponowaniu walorów figury.
Wtórnie rekonstruowana głowa św. Jana Nepomucena zostanie pozostawiona ze względu na jej poprawny stan techniczny oraz „wpisanie się” w obecny wizerunek figury, nie zakłócający jej zabytkowego charakteru. Jednocześnie proponuje się ujednolicenie kolorystyczne i fakturalne powierzchni głowy z próbą poprawienia i właściwego wydobycia jej kształtów i rysów.
„Uczytelnienie” inskrypcji na ściance frontowej postumentu będzie możliwe tylko na podstawie dobrze zachowanych archiwalnych dokumentów (zdjęcia, rysunki, opisy, itp.), w innym razie przeprowadzona zostanie konserwacja techniczno-zachowawcza. Prace konserwatorskie obejmą także wykonanie nimbu wokół głowy Świętego, z wykorzystaniem metali kolorowych. Aureola zostanie pokryta złotem płatkowym.
W przypadku odnalezienia fragmentów kamienia pierwotnie pozłacanych, będą one uwzględnione w pracach konserwatorskich (do odtworzenia), po orzeczeniu komisji z udziałem przedstawicieli WUOZ w Opolu.
Kute ogrodzenie okalające figurę poddane zostanie pracom naprawczym zgodnie ze sztuka kowalsko – ślusarską.
Dla całości planowanych prac przy obiekcie wykonana zostanie pełna dokumentacja, na którą składać się będzie: dokumentacja opisowa i fotograficzna, z kolejnych etapów przeprowadzonych prac (zastosowanych metod i wykonanych zabiegów).